Gıda Jeopolitiği


SPD Başkanı Yıldız: “Dünyada yeni bir gıda jeopolitiği oluştu”

Su Politikaları Derneği (SPD) Başkanı Dursun Yıldız, tarımsal üretim ve üretim maddelerinin küresel ölçekte dağılımını değerlendirdi. 


Su Politikaları Derneği (SPD) Başkanı Dursun Yıldız, tarımsal üretim ve üretim maddelerinin küresel ölçekte dağılımını değerlendirdi.

“BİRÇOK ÜLKEDE UZUN SÜRELİ TARIM TOPRAĞI KİRALAMA VE SATIN ALMA VAR”

Son yıllarda yüksek verim kaygısı içinde unutulan aile işletmeciliği, tarımda kadın, sürdürülebilir ve yeşil tarım gibi konular ile besin arzı odaklı gıda güvencesi, su güvenliği iklim değişikliği, biyoyakıt gibi gelişmelerin tarımsal alandaki incelemelerin temel konuları olarak ortaya çıktığını anımsattı. Dünyada yeni bir gıda jeopolitiğinin oluştuğu ve dış ticaret pazarlarında yeni oyuncuların ortaya çıktığı söyleyen Yıldız, şu ifadeleri kullandı: “Bazı kaynaklarda gıda güvenliğinde, sorunun üretimde değil, üretilenin dağılımında olduğu vurgulanırken, doğal kaynakların hızla sınırına gelindiği dünyamızda hoyratça entansif kaynak kullanmak yerine sürdürülebilir ve besin değeri yüksek tarım hedeflenmesi gerektiği söylenmektedir. Diğer taraftan yüksek arz ve verimlilik önünde engel olarak görülen küçük ölçekli aile işletmelerinin bazı durumlarda desteklenmesi gerektiğine de işaret edilmektedir. Ayrıca bir taraftan kendine yeterlilik politikalarının terk edilmesi ve küresel dış ticaret ile azami faydanın sağlanması önerilirken, diğer taraftan ulusötesi şirketlerin Orta Afrika ülkeleri başta olmak üzere birçok ülkede uzun süreli tarım toprağı kiralama ve satın alma çabaları sürmektedir.

“TÜRKİYE’NİN TARIMSAL KATMA DEĞERİ DÜŞTÜ”

2016 yılında yayınlanan Türkiye İhracatçılar Meclisi Tarım Raporu’na göre tarımsal katma değer dünya GSYH’sının yüzde 3 ile yüzde 6’sını oluşturmaktadır. Türkiye’de de 1970’lerde yüzde 30 olan bu oran günümüzde yüzde 8’e düşmüştür. Toplam GSYH’nın yüzde 78’ini üreten 20 ülke, tarımsal GSYH’nın da yüzde 56’sını oluşturmaktadır. Dünyanın 18’inci büyük ekonomisi olan Türkiye, tarımsal katma değerde 9’uncu sıraya yükselmektedir. Dünyada 800 milyonun üzerinde nüfus yaşamını idame ettirebilmek için gerekli enerjiyi sağlayacak düzeyde bile beslenememektedir. Enerji gereksinimini çalışabilecek düzeye yükseltirsek bu sayı dünya nüfusunun yüzde 17.5’ine karşılık gelen 1.25 milyar kişiye varmaktadır. Gıda güvenliği olmayan nüfusun büyük bir bölümü gelişmekte olan ülkelerde, onun da büyük bir kısmı Asya ve Afrika’da yaşamaktadır. Dünyada yetersiz beslenenlerin yüzde 40’tan fazlası Çin ve Hindistan’dadır. Son 40 yılda dünyada toplam dış ticaret yaklaşık 60 kat artarken, tüm kısıtlara rağmen tarımsal dış ticaret 25 kat artmıştır. Tarımın, dış ticaret içindeki öneminde azalma yönündeki görünümü, aslında dış ticaretin ve katma değerin tarım ihracatı olarak sınıflandırılan işlenmemiş tarım ürünlerinden işlenmiş tarım ürünlerine kayışından kaynaklanmaktadır. Nitekim son 25 yılda tarım ürünleri ihracatı 5.5 kat artarken, gıda ürünleri ihracatı 7 kat, giyim ihracatı 10 kat artış göstermiştir. ABD, Hollanda, Almanya, Brezilya ve Çin dünyanın en büyük tarım ürünü ihracatçılarıdır. Bu 5 ülkenin toplam tarım ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 30’u aşmaktadır. Dünyanın en büyük tarım ürünü ithalatçıları Çin, ABD, Almanya, Japonya ve Fransa’dır. Bu 5 ülke dünya toplam ithalatının yüzde 40’ını gerçekleştirmektedir.

“DÜNYADA TARIMSAL ARZ VE TALEBİN YARISI 8 ÜLKE TARAFINDAN OLUŞTURULUYOR”

Tarımda dünyaya hükmeden ülkeler ABD eğer bir bütün olarak ele alınırsa AB (Almanya, Hollanda ve Fransa), Çin, Hindistan ve Brezilya’dır. TİM Tarım Raporuna göre ABD ve Çin arz tarafında dünya tarımsal GSYH’sının yüzde 26’sını, tarım ve gıda ihracatının yüzde 15’ini sağlarken, talep tarafında toplam dünya GSYH’sının yüzde 32’si, nüfusun yüzde 23’ü, ithalatın yüzde 19’u bu ülkelerdedir. Dünya’da tarımsal istihdamın yüzde 35’i Çin’de yer alırken yetersiz beslenen nüfusun yüzde 19’u da Çin’de bulunmaktadır. ABD ve Çin’e diğer 6 ülkeyi de eklediğimizde dünyada tarımsal arzın ve talebin yarısına yakının bu 8 ülke tarafından oluşturulduğunu görüyoruz. Dünya tarımına yön veren BM kurumları arasında FAO, WFP, IFAD, WTO, WHO, WBG, IMF, BM dışında AB, OECD, araştırma kurumları olarak CGIAR, ve özellikle üyesi IFPRI, sivil toplum kuruluşu olarak da OXFAM ve BMGF sayılabilir.”

http://www.zafergazetesi.org/haber/SPD-Baskani-Yildiz-Dunyada-yeni-bir-gida-jeopolitigi-olustu/82226


Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kadınlarımız ve Gıda Güvencesi